Date of publication: 29.11.2023 18:30
Date of changing: 29.11.2023 18:31

Кеден органдарының кедендік баждарды, салықтарды, арнайы демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлеу жөніндегі міндетті орындауды қамтамасыз ету (бұдан әрі - кедендік баждарды, салықтарды төлеуді қамтамасыз ету) жөніндегі талаптары кедендік төлемдерді төлемей тауарларды экономикалық айналымға заңсыз тарту жағдайларын қысқартуға бағытталған. Кедендік баждардың, салықтардың төленуін қамтамасыз ету сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыратын тұлғалардың кеден заңнамасында белгіленген өздеріне алған міндеттемелерді тиісінше орындауының кепілі болып табылады.

Кедендік транзиттің кедендік рәсімі кедендік рәсім болып табылады, оған сәйкес кеден органына кедендік төлемдер, салықтар төлемдері  қамтамасыз етілген жағдайда тауарлар жөнелтуші кеден органынан межелі кеден органына кедендік баждарды, салықтарды, арнайы демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлемей тасымалданады (тасымалдайтын).

Еуразиялық экономикалық одақтың кеден заңнамасында кедендік баждарды, салықтарды (ақша, кепіл, банк кепілдігі және кепілгерлік) төлеу жөніндегі міндеттің орындалуын қамтамасыз етудің 4 нысаны көзделген, алайда бұл ретте Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің заңнамасында төлемді қамтамасыз етудің өзге де тәсілдері көзделуі мүмкін деп көзделген. Қазақстан Республикасының заңнамасында бұл сақтандыру шарты арқылы кедендік баждарды, салықтарды төлеуді қамтамасыз ету болып табылады. Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 26 ақпандағы №295 бұйрығына сәйкес кедендік операцияларды жасау кезінде кедендік баждарды, салықтарды төлеу жөніндегі міндеттердің орындалуын қамтамасыз ету мақсатында сақтандырудың үлгілік шарты бекітілді. Бұл ретте төлеуші кедендік баждарды төлеу жөніндегі міндеттің орындалуын қамтамасыз етудің кез келген тәсілін таңдауға не бірнеше тәсілдерді пайдалануға құқылы, сондай -ақ қамтамасыз етудің бір тәсілін басқа тәсілмен ауыстыруды жүзеге асыруға құқылы.

Бір транзиттік декларация бойынша тасымалданатын тауарларға қатысты төлемді қамтамасыз ету жөнелтуші кеден органына не межелі кеден органына берілуі мүмкін.   Кедендік рәсіммен орналастырылатын тауарларға қатысты қамтамасыз ету мынадай жағдайларда берілмейді:

l) кедендік баждарды, арнайы демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлеу жөніндегі міндетті орындауды қамтамасыз ету мөлшері транзиттік декларация тіркелген күні қолданылатын валюта бағамы бойынша бес жүз еуроға баламалы сомадан асады ;

2) декларант ретінде декларацияланатын тауарларды тасымалдауды (тасымалдауды) жүзеге асыратын кеден тасымалдаушысы немесе уәкілетті экономикалық оператордың (бұдан әрі-УЭО)  тізіліміне 1 және 3 типтегі енгізу туралы куәлігі бар УЭО болады;

3) тауарлар теміржол, әуе немесе құбыр көлігі арқылы тасымалданады.

Төлеушінің кедендік баждарды, салықтарды төлеу жөніндегі міндетті орындауы міндеттеменің бүкіл қолданылу мерзімі ішінде үздіксіз қамтамасыз етілуге тиіс. Сондықтан кедендік баждарды, салықтарды төлеу жөніндегі міндеттерді орындауды қамтамасыз етудің қолданылу мерзімі кеден органының кедендік баждарды, салықтарды төлеу жөніндегі міндеттерді орындауды қамтамасыз еткен тұлғаға осы тәсілдер шеңберінде қабылданған міндеттемелерді орындау туралы талаптарды уақтылы жіберуі үшін жеткілікті болуға тиіс .

Кедендік баждарды, салықтарды төлеуді қамтамасыз етуді қайтару (есепке жатқызу), егер кеден органы қамтамасыз етілген міндеттемелердің орындалғанына көз жеткізген жағдайда не қамтамасыз етілген міндеттеме туындамаған жағдайда жүзеге асырылады.