2014  жылдың  1  қыркүйегінен  бастап  Қазастанда  «Мүлікті  жекешелендіруге  байланысты Қазақстан  Республикасында ықтияр  хаты  бар  оралмандар мен  тұлғалар,  Қазақстан  Республикаксының азаматтарына  кешірім  туралы» Қазақстан  Республикасының 2014 жылғы  30 маусымдағы № 213-  V Заңы   күшіне  енді  (әрі  қарай - Заң).  Осыған  байланысты  мемлекет  «Жекешелендіру  2014» бағдарламасы  шеңберінде   бір  реттік  акция  өткізуде,  ол  өзінің  мүлігін  заңды түрде  жекешелендіруші барлық  тұлғаларға, соның  ішінде  жасырын  емес  экономикалық  айналымнан  шығарылған  ақшаларды да  жекешелендіруге көмек  көрсету  үшін  жасалған. Осы  заңда  жекешелендірілетін мүліктің  тізімі  көрсетілген.  Оларға  кіреді:  ақша,  бағалы  қағаздар, заңды  тұлғалардың  жарғы  капиталына  қатысу  үлесі, жылжымайтын  мүлік, Қазақстан  аумағында  орналасқан құрылыс  нормалары мен  қағдаларына  сәйкес  келетін ғимараттар, сонымен  қатар республика  шегіндегі  жылжымайтын  мүліктер.  Бірақта  жоғарыда  тізімделгендердің  ішінде құнды  қағаздар мен  құжаттар,  заңсыз жасанды ақшалар, жемқорлық  құқық бұзушылықтармен,  қылмыс,   мемлекет  және  адам  бостандығы, құқыққа  қарсы  бұзушылықтар  нәтижесінде алынған ақшада және  мүлікте  жекешелендіруге  жатпайды. Осыған  бюджет  қаражаты  есебінен  құрылысы   аяқталған,  жылжымайтын  мүліктегі  тұрғын  және  тұрғын емес орындар, мемлекет  пайдасына  берілуге  жататын,  несиеге алынған  мүліктерде  кіреді.

Ақшадан басқа  өз  мүлігін  жекешелендіргісі  келетін  тұлғаларға  өздері  тұратын  тұрғылықты  жерінде  орналасқан салық   органына  Қазақстан Республикасы шегінде  орналасқан мүлігі  бойынша  қажетті  құжаттарды  ұсыну  үшін  жүгінуіне  болады.  Қазақстан  Республикасы аумағында  орналасқан мүлікке   байланысты,  жергілікті  атқарушы  органдарда  арнайы  комиссия  құрылған.

Осы  инстанцияларға  жүгіну  кезінде  жеке  куәліктің  түпнұсқасын  ұысынып көшірмесі,  құжаттардың   көшірмесі,  екі   нұсқада  мүлікті жекешелендіруге  арналған  тиісті  өтініш  үлгісін,  сонымен  қатар нысанның  құрылыс нормалары мен  қағдаларына  сәйкестігі,  ғимараттардың техникалық  тексеруден  өткендігі  жөніндегі   сарапшы  қорытындысы, нысанның  техникалық  төлқұжатын ұсыну  қажет.  

 Өз  кезегінде  ақшаны  жекешелендіру  үшін  келесі  талаптарды  орындау  қажет:

- біріншіден,  жекешелендіру  мерзімі  кезеңінде  ұлттық  немесе  шетел  валютасындағы жекешелендіруге жататын сома  «Қазпошта» АҚ ұлттық  пошта  операторында  немесе екінші  деңгейлі  қазақстандық  банкте  арнайы жинақ  есеп шотына салынуы  қажет;

- екіншіден,  осы  ақшалар  есеп шотта салынған  күннен  бастап  алпыс  күнтізбелік  айдан   кем   емес  уақыт  болуы  тиіс.

Жекешелендірілетін  ақшалай қаражатты  салғаннан кейін салынған  ақшаның  көлемін растайтын  бекітілген  нысан бойынша  анықтама  беріледі. Осыған қарамастан  азаматтар  жекешелендіру  әрекетінің  мерзмі  өткенге  дейін есеп  шотқа салынған  ақшаны  құнды  қағаз,  ұлттық активтерді  сатып  алып,  қазастан  экономикасына  инвестиция  салып есеп  шотқа салынған  ақшаны пайдалана  алады.  Мысалы жекешелендіру  қылмыс  жасау  нәтижесінде  алынғандығы  анықталған  жағдайда   ақашлай  қаражатты жекешелендіру  заңсыз  болып  танылатындығына  назар  аудару  қажет.

Аталған Заңның  күшіне  енуіне байланысты  барлық  тілек  білдірушілер  өз  мүлігін  жекешелендіре  алады және  кіріс салығы  салынуы  мүмкіндігіне және  сақталуына  алаңдамаса да болады. Заңмен  олар  кіріс  ретінде  танылмайтындығы   қарастырылған,  ал  ақша  өз  кезегінде  депозиттерді  міндетті кепілдендіру  туралы  Қазақстан Республикасының  заңнамасымен  қорғалатын  болады.

Сонымен  қатар  осы  Заңмен  жекешелендіру  үдерісінде   лауазымдық  тұлғалар мен  мемлекеттік  органдармен  алынған  ақпаратқа  қатысты  маңызды  кепілдеме  қарастырылғандығын және де  әкімшілік немесе  қылмыстық тәртіпте іс қозғау үшін пайдалана  алмайтындығына назар  аудару  қажет.

                                                                               ШҚО  Курчатов  қ. бойынша МКБ